De rijkdom aan beken, plassen en struwelen maken van Midden-Limburg het ideale leefgebied voor de otter. Het marterachtig roofdier verdween in de jaren zestig uit het zuiden van Nederland, maar is dankzij ARK Natuurontwikkeling bezig aan een heuse comeback. Komende jaren worden meerdere otters uitgezet in het Maasdal.
De oudere generatie kan het zich nog herinneren: het magische moment dat je tijdens een boswandeling de otter spot. Want ondanks de bedreiging door stroperij en watervervuiling hield het dier het in Midden-Limburg vanwege de vele moerassen en poelen relatief lang uit.
Uiteindelijk verdwenen ze ook in dit gebied. Sinds de jaren tachtig is de waterkwaliteit van de grote rivieren en beken sterk verbeterd. Dat is een belangrijke voorwaarde voor de herintroductie van de otter. Mede door de inzet van ARK Natuurontwikkeling kan de jongste lichting Limburgers in de toekomst weer genieten van dit prachtige dier.
Terugkeer
“In Limburg wordt hard gewerkt aan de terugkeer van de otter”, zegt Gijs Kurstjens, coördinator van het project ‘Otters in rivierenland’. “Net als de bever is het een dier dat echt bij Nederland hoort. Otters zijn waterdieren, die uitstekend kunnen zwemmen en duiken.”
De dieren kunnen tot vier minuten onder water blijven. Ze leven vooral in oeverzones, eten vis en zijn vooral ’s nachts actief. Maar soms ook overdag, zeker in rustige gebieden.
Eerder werd de otter succesvol uitgezet in Friesland en Overijssel. Daar leven er nu zo’n 150. In Gelderland en Limburg bevinden zich nieuwe uitzetgebieden. Het uiteindelijke doel is de otter in heel Nederland terug te laten keren. Om dat voor elkaar te krijgen, worden ze eerst uitgezet in gebieden waar de slagingskans groot is dat ze zich voortplanten.
Ideale leefomgeving
In Limburg is gekozen voor het Maasdal. Kurstjens: “De combinatie van de Maasplassen met veel vissen, de rustgebieden en beekdalen zoals de Tungelroyse Beek die in omgeving liggen, maken het een ideale leefomgeving voor de otter.”
Het project ‘Otters in rivierenland’ is enkele jaren geleden gestart. In Gelderland zijn inmiddels vier dieren uitgezet. Het is nog te vroeg om concrete resultaten aan te geven. In 2012 werd net over de Belgische grens bij Weert een otter vastgelegd op camera. Dat was totaal onverwacht. Een teken dat de dieren terugkomen. Ook komt het regelmatig voor dat otters in het verkeer om het leven komen. Onderdeel van het project is dan ook het otterveilig maken van de omgeving.
Otterveilig maken
“We hebben eerst de potentiële knelpunten langs de rivieren in kaart gebracht”, legt Kurstjens uit. “Otters leven in de omgeving van water, maar zijn van nature landdieren. Daarom volgen ze de waterlijnen op het land. Bij bruggen en duikers gaan ze daarom meestal niet onder de weg door, maar er overheen en worden zodoende vaak het slachtoffer van het verkeer. Wij hebben rasters en loopplanken geplaatst waardoor dit voorkomen moet worden.”
Uitzetten De komende jaren worden meerdere otters uitgezet in Midden-Limburg. Het precieze aantal kan Kurstjens moeilijk aangeven. “Het is lastig om aan de dieren te komen. In de GaiaZoo in Kerkrade verblijven enkele otters. De nakomelingen proberen we ook uit te zetten in de natuur.”
ARK Natuurontwikkeling
ARK verlegt grenzen voor wilde natuur met als resultaat robuuste natuurgebieden waar natuurlijke processen hun gang mogen gaan. Dat levert een grote rijkdom aan landschappen, planten en dieren op. Bovendien genereert die natuur inkomsten voor bijvoorbeeld recreatie, delfstoffenwinning en gezondheid. Vrij toegankelijke natuur is spannend én voorwaarde voor de betrokkenheid van mensen.
© Zakenblad / Wesley Hegge
