Teamontwikkeling Specialist zet je stevig aan het roer

Met ruim 35 jaar ervaring in human resources en het aansturen van teams
heeft Ronald van Andel alle kanten van het vak gezien. De Weertenaar focust zich met Teamontwikkeling Specialist op teamontwikkeling. Met een authentieke aanpak helpt hij leidinggevenden en medewerkers reflecteren. Van zelfkennis werkt hij toe naar een verbeterde samenwerking en het einddoel: team vakvolwassenheid binnen organisaties.

Door Wesley Hegge

Een goede medewerker met ambitie maakt promotie naar een leidinggevende functie. Een mooie stap. Maar wat daarna vaak gebeurt, is dat de startende leidinggevende ontdekt hoe moeilijk het aansturen van een team is. Dat is iets waar je hulp bij nodig hebt. Maar hulp vragen is voor veel leidinggevenden lastig. Met als gevolg dat de sterke medewerker verandert in een zwakke leider.

“Werkgevers vergeten dat leidinggeven niet vanzelf komt”, zegt Ronald van Andel vanuit zijn kantoor aan huis. “Er zijn weinig geboren leiders. Dat is helemaal niet erg, want leiderschap moet groeien. Voorwaarde is echter dat er een fundament is. Ik faciliteer in het bouwen aan een stevig fundament.”

Leidinggevenden
Van Andel is gepokt en gemazeld in de HR. Hij deed ervaring op bij grote bedrijven. De dagelijkse werkvloer kent voor hem geen geheimen. Met Teamontwikkeling Specialist focust hij zich op afdelingen en leidinggevenden. Zijn stelling: de weg naar een beter team en meer rendement, begint altijd bij de ‘leider’.

De HR-specialist illustreert het aan de hand van een boot. “De leidinggevende is de kapitein. Als je een boot niet op de juiste manier bestuurt, vaar je tegen de wal. Je moet leren te anticiperen. Komt de wind vandaag van links en morgen plotseling van rechts of van voren, dan moet je anders bijsturen.”

Aan boord
Om leidinggevenden en teams dat te laten voelen, biedt hij de mogelijkheid daadwerkelijk het roer in handen te nemen. Varend over de Maas of een ander water laat hij hen ervaren hoe het is om een boot (lees: team) te besturen. Het doel is dat ze stevig aan het roer komen te staan. Vele maatwerkmodules zijn onderdeel van een dagprogramma. Een volledig nieuw en daarmee uniek concept in Nederland. Een dag die je bij blijft. Van medio april tot en met oktober vaart Teamontwikkeling Specialist vele malen uit. Leidinggevenden kunnen zich hiervoor individueel inschrijven.

Maar ook met teams incl. leidinggevende gaat hij met maximaal 5-6 deelnemers een dag het water op. Het is altijd maatwerk. Dat geldt ook voor de locatie: Van Andel huurt daarnaast unieke locaties af, gaat aan de slag bij een bedrijf zelf of werkt met mensen bij hem thuis. Hij richt zich niet alleen op teams van maximaal 5-6 personen maar ook op grotere teams. Volledig verzorgde meerdaagse teamsessies behoren eveneens tot de mogelijkheden.

Kleurentest
Elk programma begint met een ‘My Motivation Insights Kleurentest’. De test brengt in kaart wat iemand drijft, motiveert, wat energie geeft en juist energie kost. De uitslag wordt vertaald naar een profiel met zeven kleuren die staan voor dominante en minder dominante drijfveren. Blauw staat bijvoorbeeld voor structuur en betrouwbaarheid en rood voor daadkracht. Je krijgt inzicht in jezelf. Zo goed als je jezelf kent, zo goed kun je ook leidinggeven of een team in haar kracht zetten.”

Van Andel benadrukt dat de persoonlijkheidstest mensen absoluut niet in een hokje plaatst. “In tegendeel, ieder mens bezit alle kleuren in meer of mindere mate. De combinatie hiervan vormt het kleurenprofiel.” Het is een betrouwbare test, die door de Universiteit van Amsterdam is gevalideerd. Onder meer Unilever, Jumbo, Arcadis en Rabobank gebruiken de test.

Toegevoegde waarde
De toegevoegde waarde van Teamontwikkeling Specialist is dat hij de vertaalslag maakt van de kleurentest naar een specifieke situatie en/of functies of functiegroepen. “Ik zie bijvoorbeeld hoe bepaalde medewerkers en leidinggevenden zich tot elkaar verhouden. De kleurentest maakt snel duidelijk waardoor conflicten kunnen optreden of waarom communicatie niet loopt. En waar de uitdagingen zitten bij grotere bedrijfsveranderingen. Het stelt mij zelfs in staat om een nieuw team samen te stellen om een bepaald doel te halen of om een bestaand team op bepaalde vlakken te versterken.”

De kleurentest vormt de basis voor team vakvolwassenheid op de werkvloer. “Als de leidinggevende zich bloot durft te geven, zich kwetsbaar opstelt, volgen de teamleden vanzelf. Elkaar beter leren kennen is essentieel. Zo ontstaat er een bedrijfscultuur waar fouten leermomenten worden, waar mensen vertrouwen krijgen in zichzelf en elkaar en daardoor samen groeien.”

Een goede leider is iemand die echt luistert en zich verdiept in de drijfveren van de teamgenoten. Iemand die de moeite neemt medewerkers echt te leren kennen maar ook omgekeerd. Leer als teamdeelnemer ook je leidinggevende goed kennen. “Instructies geven op basis van hiërarchie en macht is iets anders dan leidinggeven. Je bent nog geen leidinggevende als je die titel door promotie hebt verkregen. Dan begint de reis pas! Het begint dus altijd met het geven en verkrijgen van vertrouwen. Dan pas kun je de lijnen uitzetten en groei je naar team vakvolwassenheid.” Als gevolg daarvan ga je gemakkelijker en met plezier als team de gestelde doelen bereiken.

Team vakvolwassenheid
Team vakvolwassenheid is een situatie binnen een team waarbij iedereen zich verantwoordelijk voelt voor elkaar en voor de taken. Teamleden gaan elkaars kwaliteiten gebruiken en ten volle benutten, gericht op het verbeteren van teamprestaties. Ze spreken elkaar aan op gedrag en bij conflicten werken ze aan een oplossing, zonder dat daar per se een leidinggevende aan te pas hoeft te komen. Dit maakt Teamontwikkeling Specialist geschikt voor elke organisatie. “Het kan gaan om het oplossen van conflicten, een (startend) leidinggevende, een groeiend team maar ook om een afdeling die al goed draait, maar de stap wil maken naar een hoger niveau van team vakvolwassenheid.”

Hij geeft elk team inzicht in de actuele status van vakvolwassenheid en wat er voor nog nodig is om een maximaal niveau van vakvolwassenheid te behalen. Wat hij ook vaak waarneemt, is dat leidinggevenden een niveau te laag werken dan waar ze voor betaald krijgen. “Een MT-lid dat niet aan de taken toekomt waarvoor hij of zij is aangenomen, omdat er voortdurend ‘gedoe’ opgelost moet worden in een team. Daardoor gaat de directeur ook klagen, omdat het MT-lid hem of haar niet (tijdig) voorziet van de informatie die nodig is. Ingezogen raken in de dagelijkse perikelen, noemt men dat. Druk, druk, druk. Wat uitblijft is ook effectief bezig zijn met middellange en lange termijn doelen. In deze snel groeiende economie kan dat uiteindelijk funest worden.”

Het niet functioneren van een team heeft dus grote invloed op het hele bedrijf. Het rendement dat verloren gaat, is daardoor groot, rekent Van Andel voor. “Gemiddeld kan je dertig tot veertig procent in de prullenbak gooien als er ‘gedoe’ is. Het zijn onzichtbare kosten. Dan heb ik het nog niet gehad over ziekteverzuim als gevolg daarvan. Het is goud waard om een team en leidinggevende op te stellen voor een betere samenwerking, te kijken waar het beter kan en te werken naar team vakvolwassenheid.”