Het Munttheater, muziekcentrum De Bosuil, RICK, de bibliotheek, een rijk verenigingsleven en tal van evenementen. Weert beschikt over een stevig cultureel fundament. Met de Routeplanner cultuur wil de gemeente een nóg diverser aanbod creëren voor inwoners en bezoekers. Nu al zijn de resultaten duidelijk: meer beleving, extra bezoekers en een gevoel van trots.
Door Wesley Hegge
Kunstzinnige muurschilderingen van formaat brengen een blijvende ode aan de graaf van Horne. De lokale geschiedenis herleeft ook in het stadspark, waar een ‘archeologisch speerpunt’ is geplaatst. En wat te denken van de Annex, een tentoonstellingsruimte tussen de winkels die in mei werd geopend en gratis toegankelijk is. Wie regelmatig door de stad loopt, is het al opgevallen: kunst en cultuur manifesteren zich in allerlei vormen. Het wordt steeds zichtbaarder.
Cultuurstad op maat
Onder wethouder Geert Gabriëls groeit Weert uit tot een stad waar cultuur een prominente plaats inneemt. Een cultuurstad op maat. “De basis daarvoor is lang geleden gelegd”, zegt de wethouder. “We hebben een aantal waardevolle instellingen, van het theater tot de bieb en het stadsmuseum. Die behoren tot de basisinfrastructuur. Ook in tijden van crisis zijn we culturele instellingen blijven ondersteunen. Gelukkig begrepen ook de vorige colleges van B&W dat kunst en cultuur essentieel zijn voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat, woonklimaat en leefbaarheid.”
Het nieuwe cultuurbeleid is vastgelegd in de notitie Routeplanner cultuur, een soort experimentenperiode. Daarin spreekt de gemeente de ambitie uit het aanbod te verbreden. “Cultuur voor, van en door iedereen”, vat Gabriëls het samen. “Meer zichtbaarheid van hetgeen er al gebeurt en meer verbindingen, ontmoetingen en samenwerkingsverbanden binnen en buiten de cultuursector.”
Om die ambities waar te maken, is de ambtelijke kracht vergroot. Waar in het verleden de ambtenaren hun handen vol hadden aan de basisinfrastructuur, is er nu extra ruimte om nieuwe initiatieven te faciliteren, extra aandacht te besteden aan erfgoed en subsidiemogelijkheden te onderzoeken.
Experimenteren
“We kiezen er voor van 2017 tot 2020 de tijd te nemen een verdiepingsslag te maken op het gebied van cultuur”, zegt Madelon van Hoef, beleidsadviseur cultuur. “De achterliggende gedachte is dat we willen aanhaken bij zowel het landelijke- als provinciale cultuurbeleid in de zogenaamde cultuurplanperiode 2021-2024. Als dat lukt, vormt dat de basis tot meer financiële mogelijkheden, bijvoorbeeld vanuit fondsen.”
Naast de extra ambtelijke kracht is in de persoon van Sander Hoeben afgelopen zomer de eerste popcoördinator van Weert aangesteld. Hoeben is het aanspreekpunt voor vragen over popmuziek en heeft als taak vraag en aanbod met elkaar te verbinden. Dat doet hij samen met andere culturele organisaties zoals RICK, Diep Events, Munttheater en muziekcentrum De Bosuil.
Verder is de gemeente bezig een nieuwe vacature van cultuurmakelaar in te vullen. Dat is een intermediair die regisseert, verbindt, ontwikkelt en culturele spelers begeleidt. Ook wordt de cultuurmakelaar projectleider van ’t Lab van Weert. Gabriëls: “We starten met ‘t Lab om diverse doelgroepen zoals kunstenaars en lokale ondernemers te betrekken bij het aanpakken van opgaven rondom het verbeteren van het imago van de stad, leegstand en vergrijzing in het centrum.”
Subsidiemogelijkheden
Het kernteam van ‘t Lab bestaat naast de projectleider uit twee ambtenaren. Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie heeft 25.000 euro toegekend aan het ‘t Lab. “Het toekennen van die subsidie is rechtstreeks te danken aan de Routeplanner cultuur”, zegt Gabriëls. Hoewel de experimentenfase nog lang niet ten einde is, spreekt hij nu al van een succes. “Cultuur is zichtbaarder geworden in de stad. Ook lukt het om subsidies binnen te halen. We ontvangen steeds meer subsidie, omdat we zelf meer aanpakken.”
Meten
De toegevoegde waarde van cultuur is in het algemeen niet gemakkelijk te meten. Hoe meet je gevoelens van verwondering, bezieling, nieuwsgierigheid? En moet je die altijd willen meten? Gabriëls denkt van niet: “Cultuur draagt bij aan verbinding, ontmoeting en geluk, dat is wat mij betreft onbetaalbaar. In economische zin kun je echter duidelijk stellen dat kunst en cultuur bijdragen aan een beter vestigingsklimaat. Toegespitst op de binnenstad kun je stellen dat het bijdraagt aan een langer verblijf in de stad. Je daagt mensen uit om meer geld uit te geven.”
Van Hoef onderbouwt de succesformule met enkele cijfers. “De Annex heeft sinds de opening 2250 bezoekers getrokken, een geweldig aantal. Het Munttheater telde in 2017 ruim 20 procent meer bezoekers dan het jaar ervoor. Naar verwachting houdt die stijging aan in 2019. En muziekcentrum De Bosuil had vorig jaar ruim 4000 bezoekers meer dan in 2016.”
Publiekstrekkers
De verwachting is dat het gemoderniseerde Jacob van Horne Museum voor extra bezoekers gaat zorgen. De gemeenteraad stelde vorig jaar ruim vier miljoen euro beschikbaar voor de restauratie en inrichting. De provincie draagt ook een miljoen euro bij. Gabriëls: “Als het vernieuwde museum medio 2020 haar deuren weer opent heeft Weert er een fantastische publiekstrekker bij.”
Het museum wordt een plek waar heden en verleden elkaar ontmoeten. De geschiedenis van de stad wordt gekoppeld aan hedendaagse vraagstukken. Wij kijken daarbij nadrukkelijk ook naar vernieuwende concepten.” Tot slot blikken Gabriëls en Van Hoef terug op het Van Horne Jaar. “Een doorslaand succes, met natuurlijk de openlucht musical, maar ook tal van andere activiteiten. Zo hebben duizenden wandelaars deelgenomen aan de Van Horne stadswandeling. Die wandeling blijft ook na 2018 bestaan. Mensen uit het hele land komen er speciaal voor naar Weert.”
