Een parkbezoek is tevens een duik in de stadsgeschiedenis

Het Weerter stadspark aan de Kasteelsingel/Biest wordt in ere hersteld in de stijl van het voormalige kasteel en krijgt daarom ook de nieuwe, bijpassende naam Kasteelpark Nijenborgh. Bezoekers kunnen al een kijkje nemen, maar het park is nog niet helemaal af. De grote publieke opening staat gepland in het pinksterweekend. Een bewuste keuze, omdat 5 juni de datum is waarop Philips van Horne in 1568 is onthoofd.

Sinds begin 2021 wordt er hard gewerkt aan de herinrichting van het park, dat in oppervlakte bijna is verdubbeld. In het plan is rekening gehouden met vijf speerpunten: cultuurhistorie, groen/klimaat, verbindingen, recreatie-mogelijkheden en duurzaamheid.

In het kader van klimaatverbetering heeft een overdaad aan asfalt en stenen plaatsgemaakt voor een variatie aan beplanting en is een gedeelte van de oorspronkelijke stadsgracht zichtbaar gemaakt. “Het park doet zo ook recht aan de historische context. Jarenlang zijn er pogingen gedaan om dit stukje Weert terug te geven aan haar bewoners. Het is geweldig om als wethouder betrokken te raken op het moment dat die plannen groen licht krijgen”, aldus wethouder Martijn van den Heuvel. Hoewel zijn geboorteplaats in Brabant ligt, ligt zijn hart in Weert. “Je staat hier echt op de plek van de oorsprong van onze stad. Dat verhaal willen we vertellen.”

Hij vertelt met veel enthousiasme over het bijzondere project waarin de lokale gemeenschap een grote rol heeft gespeeld. “Vanuit de cultuurhistorische verenigingen, de archeologie, het onderwijs, kunst en cultuur, uit alle invalshoeken hebben organisaties een bijdrage geleverd. Ook zijn we met ontwerpbureau Nohnik vaak teruggegaan naar de tekentafel. Over werkelijk alle details is nagedacht: de plek van de maquette, de houten bankjes en zelfs de prullenbakken.”

Een oase van groen en water
“De gemeente heeft echt haar nek uitgestoken”, benadrukt projectleider Eric Sprangers. “De ondergrondse verborgen geschiedenis willen we boven de grond visueel maken. Daarnaast wordt het staal van de oude gebouwen van Houthandel Scheijmans verwerkt in een open paviljoen. Mensen worden uitgenodigd om de historie te beleven in een oase van groen en water, midden in de stad.”

De heren noemen de beleving in het Vondelpark ter illustratie. “Hoe leuk is het als mensen hier straks lekker picknicken terwijl er een muziekuitvoering plaatsvindt op de houten vlonder”, dagdromen ze hardop. “Er is ruimte voor kleinschalige daghoreca en de groene strook langs de Kasteelsingel kan ingezet worden voor sport en spel. Alle ideeën voor klein entertainment zijn welkom. We willen dat mensen hier straks heerlijk komen vertoeven.”

Het is duidelijk dat beiden graag hun tijd en energie aan het park besteden. “Het is een complex maar prachtig project”, zegt de in Weert geboren en getogen Sprangers. “Elke beslissing raakt zoveel facetten. Denk aan bodemsanering, archeologisch onderzoek, seizoens-gebonden werkzaamheden. En alles beïnvloedt de planning. Dat maakt het soms ingewikkeld en tijdrovend.”

‘Je staat hier echt op de plek van de oorsprong van onze stad’

Een perfect voorbeeldproject
Goed werk kost tijd. En geld. Sprangers schat de totale kosten, inclusief de terreinaankoop, op ruim 4 miljoen euro. Op de openingsplaquette staan de gemeente Weert, de provincie Limburg en Erfgoed Deal vermeld. Deze laatste twee partijen hebben de revitalisering van het park elk met een half miljoen euro ondersteund. “Erfgoed Deal ziet Kasteelpark Nijenborgh als een perfect voorbeeldproject van zijn missie: het subsidiëren van projecten waarin erfgoed en klimaat, stedelijke groei en krimp of duurzaamheid op enige manier met elkaar samenhangen.”

Erfgoedherstel wordt hier integraal en goed doordacht ingezet ter verbetering van de stedelijke leefbaarheid. “Historisch gezien is dit voor Weert het belangrijkste project en het is een eer om dat in goede banen te mogen leiden. Hier liggen onze roots”, zeggen de heren die veel geleerd hebben over de stadsgeschiedenis.

Openingsweekend
De Van Horne dynastie is hierin van grote betekenis geweest. In het nieuwe park komt daarom een ruiterstandbeeld van Philips van Horne te staan. Dit beeld, gemaakt door kunstenaar Jos Dirix en geschonken door stichting De Montmorency, wordt tijdens het openingsweekend (5 en 6 juni) onthuld.

‘Mensen worden uitgenodigd om de historie te beleven in een oae van groen en water, midden in de stad’

Het verdere programma wordt momenteel onder leiding van Stichting 1568 door Weerter verenigingen en stichtingen samengesteld. Van den Heuvel: “Traditioneel wordt een openingsfeest georganiseerd door de gemeente. Als gemeentebestuur hebben we echter altijd gezegd dat we het park willen teruggeven aan onze inwoners. Veel inwoners hebben meegewerkt aan en meegedacht over het ontwerp. Tijdens de werkzaamheden hebben vrijwilligers zich ingezet en is de interesse van het Weerter publiek alleen maar gegroeid. Dat we nu een stap terugdoen, onderstreept het feit dat we Kasteelpark Nijenborgh symbolisch teruggeven aan de inwoners.”