De Nederlandse overheid heeft ten doel om de gehele economie in 2050 volledig op herbruikbare grondstoffen te laten draaien. In 2030 moeten we al op de helft zitten. Afval wordt daarbij weer omgezet naar een grondstof en productieprocessen worden anders ingericht. De transitie naar een circulaire economie blijkt echter nog niet zo gemakkelijk. Tweedehands kleding krijgen we aan de straatstenen niet kwijt en ook de kringloopwinkel bedankt je vriendelijk als je met grote meubels voor de deur staat.
Anders denken is misschien wel een van de belangrijkste elementen om tot verandering en dus tot innovatie te komen. Maar vergis je niet, veranderen in denken is lastig en vraagt tijd. Dit realiseerde ik me tijdens een workshop over ‘borders en boundaries’ tijdens de open museumavond van het Design museum in Den Bosch. Dit zijn twee woorden die wij in Nederlands beide als grens vertalen, maar die in het Engels elk een andere betekenis hebben. Stof tot nadenken.
Een border wordt vertaald als een harde grens, een grens die ervoor zorgt dat je niet verder kan, denk aan een hek, een grens tussen twee landen, een kassa waar je een kaartje moet kopen etc. Een boundary is daarentegen een zachte grens, denk aan de zee die soepel over het strand rolt en zich vervolgens weer terug trekt, maar ook een drempel bij binnenkomst van een huis waar de meesten van ons makkelijk overheen gaan. Maar als je gaat nadenken over deze twee woorden, dan kom je er al snel achter dat grenzen voor een belangrijk deel worden bepaald door je eigen denken.
Die consument zit niet altijd te wachten op tweedehands spullen. We moeten anders denken. Gelukkig zijn er steeds meer bedrijven die hierop inspelen. IKEA is bijvoorbeeld volop aan het experimenteren met Product as a Service. Daarbij verkoopt de retailer de nieuwe bankstellen niet, maar verhuurt ze. Het bedrijf houdt zo grip op haar grondstoffen en kan hergebruik stimuleren. In de kledingindustrie wordt dit onder meer gedaan met spijkerbroeken (Mud Jeans) en maatpakken (Dutch Spirit). Van oud wordt weer nieuw gemaakt. Zijn dit de innovatieve businessmodelen die we nodig hebben in de overstap naar een circulaire economie?
Ingrid Vermeer
CEO a.i. Brightlands Campus Greenport Venlo
brightlands.com
