De coronacrisis laat zien hoe veerkrachtig en flexibel de logistieke sector is. Tegelijkertijd komt de kwetsbaarheid bovendrijven: een zwakke schakel kan een hele keten stilleggen. Pascal Swinkels, projectmanager KennisDC Logistiek bij Fontys Venlo, hoopt dat bedrijven lessen trekken en scenario’s ontwikkelen om minder afhankelijk te zijn van één bepaalde goederenstroom. Daar kan KennisDC Logistiek van Fontys Venlo een bijdrage aan leveren
Tekst: Wesley Hegge
De coronapandemie is voor veel sectoren een stresstest. Ook de logistiek moet tot het uiterste gaan. “Met name na het uitbreken van het virus”, zegt Swinkels. “Toen men massaal begon te hamsteren, raakten de schappen van supermarkten leeg. Er was een verdrievoudiging van het aantal vrachtwagens en ritten nodig. Er moest zonder voorbereiding opgeschaald worden.”
Stresstest
Ook op het gebied van ‘herverdeling van voorraden’ vond een plotselinge omslag plaats. Zo moesten ziekenhuizen in regio’s met een bovengemiddeld aantal coronapatiënten voorzien worden van medische hulpmiddelen. “Daar moest met spoed alles heen. Van verbandmateriaal tot gazen en desinfectiemiddel. Gelukkig heeft de sector de afgelopen jaren een sterke digitalisering doorgemaakt waardoor er meer transparantie is in de supply chain. Bedrijven weten steeds beter waar hun producten op elk moment zijn.”
Op de vraag of de logistieke sector de stresstest heeft doorstaan, kan Swinkels geen eenduidig antwoord geven. “De logistiek bestaat uit deelsectoren. De omzet door internetverkoop was in maart bijna dertig procent hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder. De sierteeltsector daarentegen is juist keihard getroffen. Over het algemeen kun je wel stellen dat de logistiek veerkracht en flexibiliteit heeft getoond.”
Tegelijkertijd werd duidelijk hoe kwetsbaar de sector is. “De logistiek wordt veelal vanuit kosten gedreven. Veel bedrijven gaan voor de laagste prijs en laten producten uit China of Zuid-Amerika komen. Een zwakke schakel kan echter de hele keten stilleggen. Dat zag je toen de haven en luchthaven van de Chinese stad Wuhan op slot gingen. De aanvoer van grondstoffen en producten stopt dan. Bedrijven zouden moeten bedenken of ze alternatieven kunnen ontwikkelen om dit soort disrupties te ondervangen. Bijvoorbeeld door een tweede of derde leverancier te vinden of een veiligheidsvoorraad aan te leggen. Dat brengt hogere kosten met zich mee, maar het maakt je minder kwetsbaar.”
KennisDC Logistiek
Swinkels is sinds 2014 projectmanager bij het KennisDC Logistiek bij Fontys Hogeschool Venlo. Dit is een samenwerkingsverband tussen zeven hogescholen. “We helpen de logistieke sector naar ‘the next level’. We verbinden het bedrijfsleven, onderwijs, overheid en onderzoek door het delen van kennis en talent. Dat doen we in concrete projecten. In Limburg lopen op dit moment tien projecten waar circa honderd organisaties direct of indirect bij betrokken zijn.”
De crisis heeft impact op de logistieke sector in Limburg. KennisDC Logistiek, ELC Limburg, BISCI en LIOF lieten op verzoek van de provincie in april een peiling doen onder 44 ondernemingen waarvan de helft met meer dan honderd medewerkers in dienst. “Bijna twee derde gaf aan last te hebben van omzetverliezen. Ze zien de toekomst met angst en beven tegemoet. Van de bedrijven die nu nog geen moeilijkheden ervaren, vreest zestig procent dat over drie maanden de omzet zal inzakken of de vraag en afzet zullen afnemen. Gelukkig zien we nu een lichte stabilisering. Tot op normale hoogte krijgen we het voorlopig niet, maar vanuit China komen de goederenstromen schoorvoetend op gang. Ik hoop dat we het dieptepunt achter ons hebben.”
Fontys Venlo leidt medewerkers van de toekomst op. “De logistiek wordt steeds kennisintensiever. Nieuwe technologieën, automatisering en duurzaamheidseisen veranderen de sector in rap tempo. Er wordt door bedrijven een steeds hoger opleidingsniveau gevraagd. Er lopen tal van onderzoekers en kennisexperts in ons netwerk rond die met het werkveld innoveren. Het uitvoeren van onderzoek kan zowel door studenten als professionals gebeuren. Waar onze studenten momenteel projecten opzetten rondom warehousing, voorraden en optimaliseringsvraagstukken, zal de nieuwe lichting stagiaires in september zeker aan de slag gaan met corona-gerelateerde onderzoeken. Ook in dit vraagstuk kunnen we een bijdrage leveren.”
