Geert Duijsters uit Weert onderzoekt de impact van technologische ontwikkelingen op bedrijven en organisaties. Met grote belangstelling volgt de hoogleraar van Tilburg University blockchain, de techniek achter de Bitcoin. De mogelijke toepassingen van dit digitale kasboek gaan verder dan alleen de veelbelovende Bitcoin. De nieuwe techniek gaat verschillende sectoren radicaal veranderen.
Door Wesley Hegge
Overal waar hij komt, wordt hij overspoeld met vragen. ‘Hebben Bitcoins de toekomst of is het een bubbel die op knappen staat? Ben je nog op tijd om te investeren in de munt?’ Geert Duijsters stelt voorop: “Ik ben geen beleggingsadviseur, maar hoogleraar ondernemerschap en innovatie. Daarom doe ik geen uitspraken over het al dan niet aankopen van Bitcoins. Ik stel wel vast dat de digitale munt onderdeel is van grote
veranderingen die eraan zitten te komen.”
Ontwrichting van economische structuren
Zijn werk bestaat uit het onderzoeken van technologische ontwikkelingen en welke impact die hebben op organisaties. Meer specifiek: hoe grotere bedrijven omgaan met veranderingen en welke rol startups spelen. “Een belangrijk onderdeel daarbij is digitale
disruptie. Een ander woord voor disruptie is ontwrichting. Ik kijk met name hoe digitale technologieën de huidige economische structuren ontwrichten.”
Disruptie zorgt voor de opkomst van nieuwe ondernemingen en de ondergang van bestaande bedrijven. Het meest bekende voorbeeld hierbij is de opkomst van het internet, in de vroege jaren negentig. “Dat heeft invloed gehad op bijvoorbeeld de muziekindustrie.
Destijds kocht men cd’s. Door de komst van internet begon iedereen muziek te downloaden. Daardoor verdwenen platenzaken als Free Record Shop.”
Blockchain
Ook de bankenwereld is de afgelopen jaren geconfronteerd met disruptieve krachten. “Vrijwel alles gebeurt elektronisch. Dat biedt kansen voor startups die nieuwe technologieën gebruiken. De belangrijkste is blockchain. Daarmee is het mogelijk om zonder tussenkomst van banken aankopen te doen en digitaal geld te versturen. Blockchain is ook de infrastructuur achter het Bitcoin netwerk.”
Blockchain is een soort gezamenlijk digitaal kasboek. Alle transacties worden vastgelegd in een openbaar register. Daarin kunnen geen aanpassingen gedaan worden, zonder dat de meerderheid van tientallen miljoenen computers daar toestemming voor geeft. Het is transparant en onmogelijk te hacken. “Er zit geen centrale autoriteit meer tussen die transacties regelt, maar een softwaresysteem dat werkt op basis van algoritmen. Daardoor kun je veel minder snel frauderen en worden eventuele corrupte tussenpersonen uitgeschakeld.”
Bitcoins
Door deze achterliggende techniek heeft Geert hoge verwachtingen van Bitcoin. De digitale munt werd geïntroduceerd na de Wall Street-crash in 2008 door een onbekend persoon, onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto. “Het was een tegenreactie op de bankencrisis.
Men wilde onafhankelijk van banken en andere financiële instellingen wereldwijd transacties kunnen doen.” Niemand verwachtte het overweldigende succes. Veel centrale banken en bankiers waarschuwen: investeer vooral niet. Het zou uitermate risicovol zijn en Bitcoins zouden geen onderliggende waarde hebben.
Toch is de koers van de Bitcoin gigantisch gestegen. De opmars lijkt voorlopig niet te stoppen. Hebben de traditionele banken gelijk en is de Bitcoin een bubbel
die op springen staat of zijn zij bang dat de digitale munt hun macht gaat ondermijnen? “Dat is lastig om precies aan te geven”, zegt Geert. “Maar ik vind het een mooi alternatief. Is het dus gebakken lucht, zoals veel mensen zeggen? Ik denk het niet, want datzelfde zou je kunnen zeggen over de euro. Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank,
heeft de mogelijkheid de geldmachine aan te zetten.
De euro is ook niet gebaseerd op een onderliggende waarde. We hebben de gouden standaard immers al lang verlaten. Het voordeel van Bitcoins is dat het gelimiteerd is op een aantal van 21 miljoen. Dat zit in de software en algoritmen ingebakken. Dat leidt
tot schaarste. En dat is positief. De geldmachine aanzetten zoals bij de euro is dus geen optie.”
Bubbel?
Op het moment dat dit magazine naar de drukker gaat, schommelt de waarde van 1 Bitcoin rond de 15.000 dollar. “Men zegt dat de waarde te hoog is. Ik ben het daar niet mee eens. We zijn gewend om lineair te denken terwijl de adoptie van nieuwe technologieën
op dit moment exponentiële groei vertoond. Denk aan de groei van Facebook en WhatsApp. Dat zien we nu ook bij de Bitcoin. Als de Bitcoin in de toekomst nationale valuta kan vervangen dan is 15.000 dollar plotseling heel weinig. Zuid-Korea investeert in cryptovaluta, nu de dreigende oorlog met Noord-Korea steeds serieuzer wordt. Oorlogen hebben invloed op het traditionele geldsysteem. Je bent als land in oorlog veiliger wanneer je Bitcoins kan gebruiken. Datzelfde zien we bij landen die te kampen hebben met hyperinflatie. In een land als Venezuela is de Bitcoin een veiligere belegging dan de nationale valuta.”
Een ander tegenargument is dat Bitcoins als betaalmiddel zo goed als onbruikbaar zijn. Het is momenteel niet geschikt om een kopje koffie in de Starbucks mee te betalen. Er gaan hoge transactiekosten mee gepaard, tot soms wel twintig euro en het duurt soms uren voordat een transactie gevalideerd is. Hoewel dat nu een probleem is, vindt Geert dat je een nieuwe technologie nooit moet afrekenen op de eerste versie. “Internet was ooit alleen geschikt voor e-mail en niet voor meer geavanceerde applicaties. Veranderingen gaan razendsnel. Ook voor Bitcoin worden momenteel allerlei technieken getest die moeten leiden tot snellere en goedkopere transacties.
Datzelfde geldt voor de hoge energiekosten die het valideren van transacties met zich meebrengen. Er zijn tientallen miljoenen computers voor nodig. We zijn aanbeland op het niveau dat het energieverbruik van Bitcoins hoger is dan het totale energieverbruik van Ierland. Dat is natuurlijk onacceptabel.” Volgens Geert wordt ook daar aan gewerkt. “Het wordt een technisch verhaal, maar men onderzoekt of het werkingsmechanisme
Proof of Work vervangen kan worden door Proof of Stake. Hierdoor is de immense rekenkracht om het Bitcoin netwerk draaiende te houden niet meer
nodig.”
Mogelijkheden
Momenteel zijn verschillende cryptocurrencies in opkomst, zoals Ethereum, Dash en Litecoin. Het toepassen van Bitcoin op blockchain is pas het begin van diverse reusachtige veranderingen die eraan zitten te komen, stelt Geert. “Ethereum kan gebruikt worden
voor de implementatie van zogenaamde smart contracts. Slimme contracten dus. In het geval van Bitcoin zijn dat financiële transacties, maar Ethereum kan dankzij de flexibele technologie breder ingezet worden. Een slim contract is een overeenkomst, die vervuld kan worden zonder dat er tussenpersonen aan te pas komen. Ook kun je cryptogeld oormerken
voor bepaalde doeleinden. Je kunt bijvoorbeeld een zorgtoeslag zodanig programmeren dat het alleen voor zorgdoeleinden gebruikt kan worden.”
Dat heeft gevolgen voor een groot aantal sectoren. “Doordat er geen tussenpersonen
meer nodig zijn bij overeenkomsten dreigen beroepen als accountant en notaris te verdwijnen. Zij noteren en checken transacties en houden geld vast tot de transactie
heeft plaatsgevonden, precies het werk dat blockchain doet.” Vooraanstaande accountantskantoren gebruiken inmiddels blockchain voor transacties en controlewerk. “Zij nemen blockchain- en dataspecialisten aan in plaats van traditionele accountants.
Het is de vraag of andere kantoren meegaan. Of worden zij de Free Record Shops van de toekomst?”
