Iedere kunstenaar wil iets achterlaten. Dat is het ultieme doel. Voor Renier Vaessen zijn dat gek genoeg niet de reusachtige schilderijen, maar de handzame boeken vol kleurrijke tekeningen, kriebelige tekstjes en andere hersenspinsels. Deze atelierboeken vertegenwoordigen alles wat hij is, in de zuiverste vorm. Hoewel hij al ruim vijftig jaar als multidisciplinair beeldend kunstenaar in het vak zit, is hij altijd een beetje kind gebleven.
Door Wesley Hegge
In de tentoonstellingsruimte waar hij tevens zijn gasten ontvangt, staat een vitrine gevuld met archeologische vondsten zoals speerpunten, vuistbijlen en schraapmessen. Op de witte toonkast heeft hij Afrikaanse voorwerpen uitgestald. Onder meer een vruchtbaarheidspop uit Kameroen en een snaarinstrument uit Congo heeft hij een mooie plek gegeven.
Het is slechts een klein deel van zijn privéverzameling. Een sokkel waarop twee kisten prijken, trekt de aandacht. “Het zijn zogeheten landschapskistjes en ze dateren uit 1973”, zegt Renier Vaessen terwijl hij een verweerde schoenzool oppakt. De inhoud bestaat verder uit onder andere stukken glas, steentjes en bierdopjes. “Deze kunstwerken heb ik gemaakt toen ik net afgestudeerd was aan de Kunstacademie in Tilburg, in mijn experimentele periode. Ik wilde de sfeer van het landschap vatten. In die tijd was het vreemd om te zeggen: ik exposeer een landschap in een doosje.”
BEROEP Autonoom beeldend
kunstenaar GEBOREN OP
1 december 1949 WOONT IN
Weert WOONT SAMEN MET Yvonne Schroeten VADER VAN Levi en Sacco
Kunstenaar-verzamelaar
Als een docent geeft hij een rondleiding door het moderne gebouw aan de Noordkade in Weert. Ook zijn atelier, waar hij bloedfanatiek aan zijn reusachtige schilderijen werkt, bevindt zich op deze opvallende locatie aan de Zuid-Willemsvaart. De in Nederweert geboren en getogen kunstenaar omschrijft zichzelf als een ‘kunstenaar-verzamelaar’. “Als kind verzamelde ik al. Mijn hele kamer lag vol attributen.”
Daar is hij nooit mee opgehouden. “De oude verfspatels die ik gebruik om te schilderen, bewaar ik. Het is helemaal niks waard, maar ik wil ze niet kwijt. Het is hetzelfde als bij een kind. De dingen worden een onlosmakelijk deel van het kind. Dat is ook de rijkdom van een kunstenaar, dat je iets kinderlijks behoudt. Ik voel me soms nog net een jongetje.”
Na een opleiding aan de Kunstacademie onderwees hij in de kunstvakken en dat is merkbaar in zijn heldere manier van vertellen over kunst. Inmiddels is hij ruim vijftig jaar kunstenaar. Zijn carrière is moeilijk samen te vatten. Renier heeft werkelijk alles gedaan: schilderen, beeldhouwen, installaties, multimedia-projecten en vormgeving binnen en buiten. Hij exposeerde in binnen- en buitenland en zijn werk is opgenomen in diverse collecties. Daarnaast organiseert hij lezingen, workshops en werkweken.
Kunstuitleen voor bedrijven
“Het loopt zoals het loopt”, zegt hij terugkijkend op zijn loopbaan. “Er zitten veel verschuivingen in mijn werk.” Na zijn experimentele fase en een tijdje als docent gewerkt te hebben, startte Renier begin jaren tachtig samen met tien kunstenaars, onder de naam ‘het Weerter Kunstenaars Collectief’ een kunstuitleen voor bedrijven. “Dat was in die tijd vrij nieuw. Bedrijven wilden naar buiten treden en laten zien dat het goed ging. Daar paste kunst bij. Moderne kunst past in een modern bedrijf, ook nu.”
Het werd een groot succes. Tegelijkertijd vielen er gaten in de bedrijfsvoering omdat het zo hard groeide. “Ik heb de kunstuitleen uiteindelijk zelf overgenomen. Commercieel gezien was dat de beste tijd uit mijn carrière. Ik kon mijn schilderijen uitlenen en verkopen. Het liep heel goed. Pensioenfonds ABP kocht bijvoorbeeld tien schilderijen tegelijkertijd.” De aard van zijn kunstwerken veranderde door de jaren. “Toen het experimentele van mijn werk verdween, kwam het succes. Achteraf is er een verklaring voor het succes. In die tijd moest alles wit zijn. Witte vloeren, witte keukens. Op den duur waren mensen dat zat. Men wilde weer kleur hebben. En mijn werk was enorm kleurrijk. De kleur spatte er als het ware af. Mijn werk werd daardoor enorm populair.”
in een modern bedrijf,
ook nu.
Autonoom kunstenaar
Als autonoom kunstenaar begon Renier zich halverwege de jaren negentig af te vragen in welke mate hij gevoelig werd voor de verkoop. “Ik werd te commercieel. Ik maakte in een jaar tijd wel driehonderd schilderijen. Ik heb daar met plezier aan gewerkt, maar kijk er niet met plezier op terug. Ik ben trotser op het werk dat ik maakte in de beginperiode en dat van de laatste jaren.”
Renier vond zich de afgelopen twintig jaar opnieuw uit. Omdat zijn werk anders werd, lieten enkele galeries hem vallen. Dat nam hij voor lief. “Ik doe van alles op het gebied van kunst en ik heb me afgevraagd hoe ik alle verschillende poten kon verenigen. Mijn liefde voor archeologie, het verzamelen, het schilderen. Het heeft een paar jaar geduurd voordat ik het bij elkaar gebracht heb. Tegenwoordig schilder ik niet om het schilderen, maar omdat ik iets te zeggen heb.”
Maatschappelijke thema’s zoals wereldhandel, religie, nieuwe vormen van kolonialisme en misbruik komen regelmatig terug in zijn schilderijen. “Ik ben een denker. Ik volg al de ontwikkelingen in de wereld op de voet. Met verwijzingen in mijn kunst probeer ik antwoord te geven op vragen als: op welke punt bevinden wij ons als mensheid en wat heeft de geschiedenis ons geleerd?”
Boeken achterlaten
Elke kunstenaar wil een spoor achterlaten, denkt Renier. “Dat is het ultieme doel. Het spoor dat ik wil achterlaten, zijn niet mijn schilderijen, maar mijn boeken. Daar staat mijn hele lief en leed in.” In het atelier is een wand ingericht voor zijn boeken. Hij slaat een van de boeken open en zegt bladerend door de wirwar van hersenspinsels: “Dit vertegenwoordigt alles wat ik ben. Van papiertjes die ooit ergens voor hebben gediend tot geschilderde bananenschillen, voorlopers van schilderijen, tekeningen, verhaaltjes. Elke dag vul ik de boeken aan met tekeningen van voorwerpen, losse gedachten en afbeeldingen uit kranten en tijdschriften. Het totaal van deze boeken, dat ben ik. Als je de boeken doorneemt, dan weet je alles. De eerlijkheid van de boeken, het is de zuiverste vorm van mij als kunstenaar.”
Als men over honderd jaar wil weten wie Renier Vaessen is, hoeven ze maar de boeken open te slaan. En dan zien ze direct: een creatieve duizendpoot die altijd kind is gebleven.
Art-Shock Kunstuitleen
Nu Renier de 65 is gepasseerd heeft zijn partner Yvonne Schroeten de Art-Shock Kunstuitleen voortgezet. In het voor- en najaar wordt deze opengesteld met exposities, kunstlezing, kunstborrel of -diner in het atelier. Heeft u interesse om kunst te huren of te kopen, dan is één mailtje al voldoende. Op afspraak wordt in uw huis of kantoor gekeken wat er zou passen, doen we enkele voorstellen passend in budget en brengen we de kunst om op proef te bekijken. Want kunst kies je niet zomaar!
