Verbindingen leggen en zoeken naar ‘Kansen over Grenzen’. Dat zijn de uitgangspunten van de gebiedsvisie ‘Kansen over Grenzen’, bedoeld om de groei en bloei van de regio Cranendonck in de huidige netwerksamenleving vorm te geven en te verankeren. Durf, samenwerking en onderling vertrouwen zijn voor de gebiedsontwikkeling over grenzen heen van belang.
Dit ambitieuze proces werd in oktober 2015 regionaal in gang gezet. Twaalf partijen tekenden de Intentieverklaring Gebiedsontwikkeling Cranendonck, Weert en Kempen~Broek, een initiatief van de gemeenten Cranendonck en Weert. Overheden en ondernemers willen het grensgebied van Brabant en Limburg met Belgisch-Limburg hierdoor een economische, ecologische en sociaal-maatschappelijke impuls geven. Hoe staat het proces er een jaar na dato voor? Welke stappen zijn er gemaakt door de samenwerkende partijen in twee landen (België en Nederland), drie provincies (BL-Limburg, NL-Limburg en Noord-Brabant) en vier gemeenten (Bocholt, Hamont-Achel, Weert en Cranendonck)? Grijpen zij de ‘Kansen over Grenzen’ voor recreatie en toerisme, duurzame industriële ontwikkeling, leefbaarheid en een beter vestigingsklimaat met beide handen aan?
Integrale gebiedsontwikkeling Cranendonck, Weert, Kempen~Broek krijgt gestalte
Land van abdijen, land van rust en ruimte
Op 3 november jl. organiseerde het projectteam een netwerkbijeenkomst voor ondernemers en overheden. Een logische stap om de voorgenomen samenwerking tussen de partijen te concretiseren en vanaf nu gezamenlijk activiteiten te ontwikkelen en realiseren.
Concrete projecten
De samenwerking begint vruchten af te werpen. Er vindt o.a. een nadere oriëntatie plaats naar een fietsbrugverbinding over de Zuid-Willemsvaart bij de Kempenweg om de natuurgebieden ten noorden en zuiden van het kanaal met elkaar te verbinden voor recreanten en inwoners. Daarnaast wordt voor minimaal ca. 2,75 miljoen euro geïnvesteerd in natuurontwikkeling in en rond het nieuwe Duurzaam Industrieterrein Cranendonck. “Belangrijk is dat ook externe marktpartijen meekijken hoe het gebied verder tot ontwikkeling kan worden gebracht”, aldus burgemeester Marga Vermue van Cranendonck. “Hoe zien zij de identiteit van het gebied? Welke kansen en knelpunten liggen er?”
Camino van het Noorden
Tijdens de netwerkmeeting onder leiding van Peter van Rooy in het gemeentehuis van Bree gaven o.a. Cees Slager, directeur van Molecaten Vakantieparken, Marc van den Tweel, directeur van Natuurmonumenten en Johan Van Den Bosch, projectleider Nationaal Park Hoge Kempen, antwoord op die vragen. Geen van hen ziet toekomst in massatoerisme. Volgens Slager ligt de kracht vooral in de traditionele verlatenheid van de streek, de kloosters die het gebied opzochten en de woeste gronden in de loop der eeuwen in cultuur hebben gebracht. In het kielzog daarvan ontstonden brouwerijen. Deze beelden en verhalen zijn van belang om een gebied te ‘branden’ en economische initiatieven meer kans van slagen te geven. Slager ziet in deze tijd een enorme behoefte aan zingeving en verantwoord leven, en aan zorg voor en verbondenheid met andere mensen, dieren en natuur. ‘Land van abdijen, land van leegte’ kan volgens hem een wervend motto worden voor nieuwe recreatieve concepten en arrangementen, aanhakend op kwaliteitstoerisme. Hij denkt o.a. aan een Camino van het Noorden, een toeristische pelgrimsroute voor fietsers en wandelaars. Zulke concepten kunnen volgens hem verbonden worden aan exclusieve plekken voor een nieuwe groep van particulieren en innoverende bedrijven die meer zin en betekenis willen geven aan hun leven, producten en positie in de wereld.
Armoede wordt rijkdom
Ook Van den Tweel ziet kansen liggen in de rijke natuur van Kempen~Broek. Hij onderstreept dat de armoede van het verleden de rijkdom van de toekomst kan zijn. Het gebied omvat 25.000 ha topnatuur en biedt ruimte voor natuur- en landschapsontwikkeling, recreatie en landbouw. Natuur draagt volgens Van de Tweel bij aan de kwaliteit van het leven, een goed vestigingsklimaat voor bedrijven en werkgelegenheid. “De ruilverkaveling is aan het gebied voorbij gegaan, waardoor de bezoeker in het gebied als het ware een tijdreis kan maken van de bronstijd tot het midden van de 20e eeuw.” Hij ziet ook kansen voor landbouw die zich meer richt op regionale kwaliteitsproducten en ingepast is in het landschap. Hij pleit voor een authentieke beleving van de natuur waarin de landbouw samenwerkt met de natuur.
Individueel belang ondergeschikt
Johan Van Den Bosch wijst op de mentale en fysieke opgave om slimmer en zorgvuldiger om te gaan met ruimte. Ruimte is een schaars goed en dat vereist een eenduidige regie om tot een passende invulling te komen. “Dat betekent dat individuele belangen ondergeschikt zijn aan het gezamenlijke doel om onze leefomgeving leefbaar te houden; voor onszelf en voor generaties na ons.”
Lef en slagkracht
Slager, Van den Tweel en Van den Bosch zijn ervan overtuigd dat bestuurlijke slagkracht en lef nodig zijn om veranderingen te realiseren. Om toeristisch-recreatieve investeerders te trekken moeten overheden afwegingen maken over de toekomstige ontwikkeling en inrichting van het landelijk gebied. Van den Tweel: “De rijke natuurwaarden moeten goed gecommuniceerd worden met de bevolking; men moet de meerwaarde van het gebied gaan zien. Men mag trots zijn op dit rijke natuurgebied. Daarnaast moet ook het economisch profijt van natuurontwikkeling duidelijk zijn.”
De Schakel toegangspoort voor Kempen~Broek
De gebiedsvisie ‘Kansen over Grenzen’ grijpt niet alleen economische kansen. Ook de verhoging van de leefbaarheid voor de inwoners en de beleving van de rijke natuur in het gebied zijn belangrijke pijlers onder de visie. In Budel-Dorplein is gemeenschapshuis De Schakel hét trefpunt voor de gemeenschap. Sinds kort biedt De Schakel ook ruimte aan een informatiepunt over grensoverschrijdend Natuurpark Kempen~Broek. Een combinatie die elkaar uitstekend versterkt.
Alle ingrediënten voor de toeristisch-recreatieve uitbating van de regio liggen voor het grijpen. Er is een prachtig natuurgebied met vennen, een strand en bossen, het cultuur-historisch interessante erfgoed van de zinkfabriek met monumentale panden in Dorplein -een uitgeroepen ‘beschermd dorpsgezicht’- en het onlangs geopende onthaalpunt voor Kempen~Broek.
“Voor Kempen~Broek en het aan-grenzende Groote Heide (Strabrechtse Heide en Malpievennen) is een aanvraag ingediend om de status Unesco Mens en Biosfeergebied te verwerven. Die krijg je niet als je ook niet echt wat aan natuur te bieden hebt”, aldus projectmanager van de gebiedsvisie Roland Roijackers.
De huidige locatie van De Schakel is van tijdelijke aard. Naast de basisschool in Budel-Dorplein wordt een nieuw multifunctioneel gemeenschapshuis gebouwd. Hierin krijgt het informatiepunt over Kempen~Broek permanent gestalte. Projectleider Roel Velstra van de gemeente Cranendonck verwacht dat het nieuwe gemeenschapshuis in 2018 gereed is.
