Geen cursussen, maar de dagelijkse arbeidspraktijk als leeromgeving. Evolva Werkplekleren 3.0 kijkt met een moderne bril naar leren en werken. Daarbij staan teamleren, informeel leren en digitaal leren centraal. Het delen van kennis gebeurt op de werkvloer én in een digitale leeromgeving. Nadat verschillende pilots in de zorgsector succesvol bleken te zijn, zoeken organisaties uit andere sectoren nu aansluiting.
Drie jaar nadat Evolva Werkplekleren 3.0 als pilot werd geïntroduceerd in de zorgsector is de tijd rijp voor de volgende fase. De meerwaarde van deze ‘nieuwe manier van leren’ is namelijk niet onopgemerkt gebleven. Vanuit onder meer de overheid, onderwijs, maakindustrie en adviesbranche is er in toenemende mate interesse om de klassieke vormen van leren te vervangen door het werkplekleren.
Van kosten naar kansen
Werkplekleren is ontstaan uit onvrede over het toepassen van de schoolse manier van leren in het bedrijfsleven. “Cursussen zijn duur, nemen veel tijd in de beslag en leveren relatief weinig op”, zegt Jan Valkenborgh, projectleider van Evolva Werkplekleren. In dit project werken zorgorganisaties, opleidingsinstituten en techniek-ondernemers met elkaar samen aan nieuwe vormen van bij- en nascholing. In 2013 werd het project aan de hand van een businesscase gestart. Daar werden drie concrete doelstellingen aan gekoppeld: minder dure trainingen, minder verletkosten en een hoger leerrendement.
Collectieve leervermogen
In de zorgsector zijn vervolgens de afgelopen jaren tientallen pilots gedaan. “De doelstellingen werden al gauw gerealiseerd”, blikt Valkenborgh tevreden terug. Maar er was veel meer. De aandacht voor kosten werd snel vervangen door een focus op kansen. “Een extern bureau heeft de pilots geanalyseerd, interviews gehouden en concludeert dat het collectieve leervermogen is toegenomen bij de deelnemers. Het is een uitstekende manier om werknemers een stem te geven en de noodzakelijk geachte veranderingen en vernieuwingen eigen te laten maken.” Keyport 2020 is vanaf de start betrokken bij Evolva. Het verbinden van kennis sluit naadloos aan bij de ambities van Keyport 2020. De organisatie heeft ondersteuning geboden bij het uitwerken van de pilots. Momenteel wordt bekeken op welke manier Keyport 2020 ook in de toekomst een bijdrage kan blijven leveren.
Leren en werken
In het verleden werden werken en leren te veel los van elkaar gezien. Werkplekleren draait het juist om: de werkplek is de leeromgeving bij uitstek. De achterliggende gedachte is dat er binnen organisaties een schat aan onbenutte kennis voorhanden is. Daardoor is het onnodige duur en niet altijd noodzakelijk om een deskundige van buitenaf in te huren. “Je moet het probleem van binnenuit benaderen door het potentieel aan kennis te mobiliseren en te waarderen. Maak gebruik van de kennis die bij collega’s aanwezig is.” Ook zijn er docenten, die omgeschoold zijn tot expert werkplekleren, betrokken bij het project. Deze nemen de dagelijkse arbeidspraktijk als leerobject, met de werkelijk ervaren problemen van medewerkers en leidinggevenden en ontwerpen hier samen met het werkteam leertrajecten voor.
Virtueel leerplatform voor kennisdeling
Evolva Group heeft een leermethode ontwikkeld die uitgaat van de combinatie van teamleren, informeel leren en digitaal leren. Iedere werknemer leert individueel, maar het leerproces wordt zo ingericht dat er geleerd wordt door, met en van elkaar (teamleren/social learning). Werkplekleren vertrekt bij de werksituatie en de ervaringskennis die daarover aanwezig is. Die wordt in een virtuele leeromgeving ingebracht en gedeeld. Dat geeft iedereen de vrijheid om tijd en plaats onafhankelijk met collega’s uit dezelfde en andere organisaties kennis en ervaringen uit te wisselen. “Het delen van kennis is belangrijk”, stelt Valkenborgh. “Zo kunnen we samen nieuwe kennis produceren en het collectieve leervermogen van de organisatie of de regio vergroten. Organisaties kunnen veel meer van elkaar leren dan we nu voor mogelijk houden.”
Verbreding
Vanaf dit jaar wordt gefocust op verbreding. Het is de bedoeling een duurzame samenwerking op poten te zetten waarbij verschillende sectoren betrokken zijn. “In elke branche waarbij de werknemers geconfronteerd worden met veel veranderingen, meer zelfsturing, meer samenwerking en het nemen van eigen verantwoordelijkheid werkt het uitstekend. Uiteindelijk is werkplekleren iets dat medewerkers enthousiast maakt omdat het gaat om de combinatie van groeien in het eigen vak en meedenken over de inrichting van de eigen werkplek”, zo stelt Valkenborgh. Het midden- en kleinbedrijf (mkb) is prominent aanwezig in Midden-Limburg. Juist het mkb kan volgens Valkenborgh baat hebben bij werkplekleren. “Mede doordat het over de grenzen van bedrijven heen gaat en ook omdat de medewerkers geconfronteerd worden met nieuwe vaardigheden en competenties. Kleine bedrijven kunnen daardoor leernetwerken vormen met grotere organisaties.”
Nieuwe manier van denken: educatief leiderschap
Het werkplekleren vergt een nieuwe manier van denken over opleiden en training. Leidinggevenden zijn een noodzakelijke schakel om het te laten slagen. “Zij moeten inzien dat het werkplekleren met minder kosten tot hogere leerrendementen leidt, maar dat zij hiervoor een leerklimaat moeten creëren waarbij de medewerkers het vertrouwen en de kansen krijgen om van elkaar te leren.” Medewerkers voelen zich door dit educatieve leiderschap op hun beurt meer gehoord. “Ze geven aan dat ze meer betrokken zijn bij het werk en creatiever in het oplossen van problemen. Ook zijn ze onderling meer verbonden met elkaar en de prestaties van het team.”
Kennismaken?
Ondernemers die geïnteresseerd zijn naar de mogelijkheden van werkplekleren 3.0 zijn van harte welkom op één van netwerkbijeenkomsten. Deze vinden de komende maanden plaats en zijn bedoeld om organisaties kennis te laten maken. Bij elke sessie vertellen twee personen over hun ervaringen. Vervolgens reflecteren twee leden van de Evolva-klankbordgroep vanuit hun academische expertise. Belangstellenden krijgen de ruimte om vragen te stellen. Voor meer informatie en een overzicht van de data bezoekt u onze website.
