Op dinsdag 26 april 2016 vond de langverwachte opstartvergadering van het publicatieproject over de graven van Egmont en Horn plaats. Een talrijke delegatie van medewerkers uit diverse landen werd in het Europees parlement vergast door de CDA Europarlementariër Jeroen Lenaers en zijn kabinetsmedewerker Dominique Lebens. En ook CD&V Europarlementariër Ivo Belet betoonde zijn interesse en sprak de aanwezigen toe.
In zijn openingswoord sprak Peter Korten, voorzitter van stichting De Aldenborgh uit Weert, dat men de draad weer oppakt waar de voorgangers uit Zottegem en Weert een halve eeuw geleden gestopt zijn met het project Egmont en Horn. Drie sprekers gaven een korte lezing. Dr. Liesbeth Geevers (Universiteit Leiden) behandelde de communicatielijnen van Egmont, Oranje en Horn met het Hof in Madrid. Dr. Aline Goosens (Université Libre de Bruxelles) sprak over de religie, en de ketterijbestrijding die door Karel V ingesteld werd. Prof. Dr. Violet Soen (Katholieke Universiteit Leuven) schetste de beeldvorming van Lamoraal van Egmont, en besprak de manieren waarop de graaf in 2018 zoal herdacht zou kunnen worden.
Brusselse Stadhuis
Na de drie korte lezingen begaf het hele gezelschap zich per bus naar het Brusselse Stadhuis. Onderweg werd in de bus een hartige lunch genuttigd. In de militiezaal van het Brusselse Stadhuis werden de deelnemers eerst verrast met een vooraf door Olivier Van Rode, voorzitter van Cultuurwerking Sotteghem afgenomen interview met een autoriteit inzake het Hof van Filips II en de Nederlandse Opstand, prof. dr. Geoffrey Parker (Ohio State University).
Publicatieproject
Daarna stelde Van Rode het publicatieproject zelf voor. Het moet een vlot leesbare biografie bieden, waarbij de mythen rond beide graven doorprikt worden. Daarnaast wil het de geschiedenis van de beeldvorming of mythevorming schetsen, en een antwoord bieden op de vraag waarom Egmont en Horn tot het einde toe trouw zijn gebleven aan een koning wiens politiek ze doorgaans afkeurden, en waarom die koning zo hardvochtig is opgetreden tegen zijn twee belangrijke Nederlandse vazallen. Voor het biografische gedeelte wordt vooral een beroep gedaan op heemkundige kringen en amateurhistorici, terwijl het tweede gedeelte geconcipieerd moet worden door academische discussies uit te lokken. Een derde grote pijler in het project is de opbouw van een digitale beeldbank van de bronnen, waarnaar teruggekeerd moet worden bij de biografische reconstructie.
Paneldiscussie
Na de voorstelling van het publicatieproject volgde een paneldiscussie, die tal van vragen en suggesties opleverde. Zo moet zeker rekening gehouden worden met de internationale context, politiek en religieus, waarin het gebeuren zich afspeelt. Er zullen deelonderzoeken moeten plaatsvinden, waarbij telkens een bepaald aspect van die context belicht wordt. En de uitdaging daarbij zal dan liggen in de re-integratie van die deelonderzoeken in één maatschappelijk geheel. Wat het biografische onderzoek betreft, dient een duidelijke begrenzing van de behandelde periode en de behandelde problematiek vastgelegd te worden, dient bepaald te worden wat van het onderzoek van de diverse heemkundige kringen verwacht wordt, moet een tijdsplanning opgesteld worden, en moeten er afspraken gemaakt worden betreffende het op elkaar afstemmen van de verschillende deelonderzoekjes. Tenslotte werd geopperd dat de economische dimensie zeker niet onderbelicht mag blijven.
Culturele evenementen
Naast de puur wetenschappelijke aspecten van het publicatieproject, werd opgeroepen om zeker niet de lichtere culturele evenementen te vergeten. Diverse nieuwe suggesties werden in dat verband geopperd. Dit wordt opgepakt door De Aldenborgh uit Weert. Het gemeentebestuur van Weert heeft 2018 bijvoorbeeld al verheven tot het Van Hornejaar. Ook worden er al vanuit het Weerter cultureel verenigingsleven initiatieven ontplooid voor dit bijzonder jaar.
Afsluiting van inspirerende dag
De organisatoren in Zottegem en Weert weten weer wat gedaan! Wordt ongetwijfeld vervolgd. Na afloop van de paneldiscussie werden de deelnemers vergast op een receptie, aangeboden door het Brusselse gemeentebestuur. De media-aandacht voor dit project was boven verwachting. Voorzitter Olivier Van Rode van Cultuurwerking Sotteghem bood dan iedere medewerker een fles Oud Zottegems Bier aan. Een gezamenlijk diner in restaurant Aux Armes de Bruxelles vormde een smakelijke afsluiting van een inspirerende dag.
