Het leggen van verbindingen en het zoeken naar ‘kansen over grenzen’ zijn een voorwaarde voor de toekomstige groei en bloei in onze huidige netwerksamenleving. Durf, samenwerking en onderling vertrouwen zijn ook voor de gebiedsontwikkeling over grenzen heen van belang. Tijdens het gebiedsatelier op 5 juni 2014 werd dat proces regionaal in gang gezet. Op 23 oktober jl. tekenden twaalf partijen bij Golfresidence Crossmoor de Intentieverklaring Gebiedsontwikkeling Cranendonck, Weert en Kempen~Broek, een initiatief van de gemeenten Cranendonck en Weert. Overheden en ondernemers willen het grensgebied van Brabant met (Belgisch) Limburg hierdoor een economische, ecologische en sociaal-maatschappelijke impuls geven.
Twaalf partijen – de gemeenten Cranendonck en Weert, provincies NL-Limburg, Noord-Brabant en B-Limburg, de waterschappen Peel en Maas en De Dommel, Nyrstar Budel, Centrale Zandwinning, Stichting De Ark, Grenspark Kempen~Broek en Natuurmonumenten – hebben gezamenlijke intenties en doelen geformuleerd op het gebied van economische bedrijvigheid, natuurbehoud en natuur-ontwikkeling water en vrijetijdseconomie. De eerste vier projecten sluiten aan bij reeds lopende ontwikkelingen en initiatieven:
• Het verbinden van het te ontwikkelen Duurzaam Industriepark Cranendonck (DIC) met zijn (groene) omgeving;
• de ontwikkeling van een multimodale haven nabij Nyrstar tot een knooppunt voor vervoer over water, weg en spoor,
• een ecologische en recreatieve verbinding over de Zuid-Willemsvaart en Kempenweg,
• de optimalisatie van de recreatieve weg- en water-infrastructuur (en recreatieve ontsluiting en ontwikkeling van Budel-Dorplein)
De partijen zien grensoverschrijdende samenwerking als dé manier om economische bedrijvigheid en natuur- en waterontwikkeling samen te realiseren, met behoud van het unieke karakter van dit gebied.
Mijlpaal
“Hiermee krijgt het gebied een economische, ecologische en sociaal maatschappelijke impuls. Het stelt onze bewoners in de regio en bezoekers in staat het gebied beter te benutten en te beleven. De ondertekening van de intentieverklaring is een belangrijke mijlpaal. Iets om trots op te zijn”, vindt burgemeester Marga Vermue-Vermue van de gemeente Cranendonck.
De vier projecten kennen een verschillend niveau van planvorming en -uitvoering: zo loopt de ontwikkeling van de multimodale haven al geruime tijd, maar moet de planvorming rond de brugverbinding over de Zuid-Willemsvaart nog geheel opgestart worden.
Alle partijen zien meerwaarde
Bijzonder aan de intentieovereenkomst is de diversiteit van de deelnemende partijen. Van grootbedrijf en overheden tot groenverenigingen. Het was een uitdaging om alle belanghebbenden die in het gebied al aanwezig waren rond de tafel en met de neuzen in één richting te krijgen. Alle partijen zien echter de meerwaarde in van de samenwerking om de aanpak van de ecologische en economische ontwikkeling integraal op te pakken. Ook omdat natuur en economie in deze regio al naadloos naast elkaar floreren. “Alle partijen hebben elkaar nodig om hun eigen doelen te realiseren”, meent wethouder Geert Gabriëls van de gemeente Weert. Ook hij noemt het gebied heel bijzonder. “Een gebied waar industrie en uitzonderlijke flora en fauna naast elkaar bestaan. De diversiteit is enorm. Sommigen noemen het gebied nu al ‘Veluwe Plus’, of ‘het Toscane van het Noorden’.”
Uniek qua schaalgrootte
De samenwerking is ook redelijk uniek qua schaalgrootte. Over provincie- en landsgrenzen heen. Dat maakt het interessant om het aanboren van Europese middelen te onderzoeken. “Niet alleen wat betreft ontwikkeling van flora en fauna, maar ook voor de arbeidsmarktontwikkeling”, aldus burgemeester Vermue-Vermue. “Ook daar liggen grote kansen. Wanneer het DIC tot ontwikkeling komt, zijn er mogelijkheden om Europese en nationale duurzaamheidssubsidies te benutten. Iedereen is zich er van bewust dat er mooie kansen liggen.”
Er is reeds een aanvraag gedaan voor Interreg-subsidies in het kader van een project rond bedrijven en biodiversiteit. Het gaat er daarbij om bedrijven en bedrijventerreinen op een goede manier te verbinden met de omliggende natuur en biodiversiteitsontwikkeling te stimuleren. Een prominent doel hierbij is het ontwikkelen van een handige tool waarmee bedrijven op een eenvoudige manier de ecologische ontwikkeling op en rond hun terrein nog verder vooruit kunnen helpen. Bedrijfs- en natuurdoelen kunnen op die manier gemakkelijk geïntegreerd worden.
Over tien jaar
Waar willen de partijen over tien jaar staan? Zij hopen dat o.a. Duurzaam Industriepark Cranendonck dan zichtbaar tot ontwikkeling is gekomen en een locatie is waar de circulaire economie en herwinbare energie een plaats hebben gevonden, de multimodale haven tot stand is gekomen en de eerste contouren van natuurontwikkeling en natuurcompensatie zichtbaar zijn. Vermue-Vermue: “Het gebied wordt mogelijk opgenomen in de lijst van Unesco Biosphere Reserves. Dat label krijg je niet zomaar. Dan heb je heel bijzondere natuur in huis.”
Bestemmingsplan DIC
“Dat er mogelijkheden zijn is bewezen: in dit gebied vinden we ondernemers die Europees marktleider zijn in hun branche. Daarnaast vinden we start ups in de technische en creatieve branche die aan het begin staan van hun grenzeloze mogelijkheden. En met het Technasium hebben we in samenwerking met buurgemeente Weert een broedplaats voor jong talent. Zoomen we iets verder uit, dan vinden we in Eindhoven, Leuven en Aken grensverleggende hightech kennisclusters. En in oost-west richting De Kempische Stedenas bestaande uit een aantal krachtige, nog zelfstandige sociaaleconomische clusters.” De toekomstplannen voor de komst van Duurzaam Industriepark Cranendonck (DIC) en de multimodale haven haken daar volgens de burgemeester bij aan, met onderscheidende mogelijkheden op het gebied van energie, metaal, de circulaire economie en kennisontwikkeling. “Alle inspanningen zijn er op gericht om het bestemmingsplan voor het DIC zo snel mogelijk in procedure te brengen.”
Durf, samenwerking en onderling vertrouwen
Dit gebied met zijn grensoverschrijdende natuurgebieden zoals Kempen~Broek biedt geweldige kansen voor ontwikkelingen in de toeristisch-recreatieve sector. Het is dan ook niet verbazend dat dit gebied de titel ‘Groenste Regio ter Wereld’ mag dragen. “Het zijn parels die we nog meer glans kunnen geven door de gebieden met elkaar te verbinden en verder te ontsluiten.”
Het leggen van verbindingen en het zoeken naar ‘kansen over grenzen’ zijn volgens de burgemeester eveneens een voorwaarde voor toekomstige groei en bloei in onze netwerksamenleving. “Zoals onze voorvaderen dat ook al deden, de Teuten van de Kempen die de grondleggers waren van eerdere welvarendheid in dit gebied door het opzetten van succesvolle handelsroutes. Daarbij waren durf, samenwerking en onderling vertrouwen cruciaal.”
Baat bij innovatieve bedrijvigheid
“De historie van Cranendonck en dit gebied laten zien dat we met elkaar een verlaten, woest landschap in de loop van enkele eeuwen hebben ontwikkeld tot een groene, rustieke, fijne leef- en woonomgeving met een geweldige economische potentie. Laten we met elkaar deze lijn in de toekomst voortzetten. We zullen zeker obstakels tegenkomen. De regelgeving voor natuur kan soms conflicteren met economische groei, die de financiële motor is van de gebiedsontwikkeling, aldus Vermue-Vermue. Zij benoemt de realisatie van het DIC in dit opzicht nogmaals apart. “We zijn er bij gebaat dat de beoogde innovatieve bedrijvigheid op deze locatie tot ontwikkeling komt. In een recent bestuurlijk overleg met Nyrstar is dit nogmaals bevestigd. Dit proces zal lukken wanneer we blijven samenwerken op basis van vertrouwen. Ik ben ervan overtuigd dat we gezamenlijk weer succesvol zullen zijn in het versterken van onze prachtige regio!”
