Voor een terugblik schuiven Tineke Smedts en Frank Seuren van Brandweer Limburg-Noord aan, maar ook ondernemer Maurice van Nieuwenborg, directeur van het getroffen bedrijf Nibo Stone. Hij zegt: “Deze brand heeft mij wakker geschud. Vooraf let je er als ondernemer eigenlijk op of alles in het pand goed geregeld is. Er is echter zoveel meer. Ook de situatie bij de buren en zaken als communicatie zijn essentieel. Dat heb ik pas na 6 mei 2023 geleerd.”
‘We hebben, op 6 mei 2023, dankzij de aanwezige kennis erger kunnen voorkomen’
Hopeloze situatie
Voordat de ‘lessons learned’ aan bod komen, kijken we eerst terug naar die dag. Van Nieuwenborg beschrijft wat er vanaf het einde van de middag gebeurde. “Ik had die zaterdag gewerkt. Eenmaal thuis kreeg ik rond 17:20 uur een appje van een vriend die voorbij het industrieterrein Groot Boller reed: ‘Volgens mij is er brand bij je buren’, zo schreef hij. Ik besloot direct zelf poolshoogte te nemen. Onderweg kwam het ene na het andere bericht op mijn telefoon binnen en werd mij snel duidelijk dat het goed mis was.” Van Nieuwenborg mocht na zijn aankomst bij het terrein al niet meer de straat in waar Nibo Stone gevestigd was. Hij volgde de vlammenzee van afstand. “Rond half acht wist ik: deze situatie is hopeloos. Veel panden waren aan elkaar gekoppeld en dat betekende: als er één gaat, volgt de rest vanzelf. De showroom stortte na verloop van tijd in. Gelukkig had de brandweer met behulp van een heftruck een groot deel van de goederen uit onze panden naar buiten verplaatst.” Een belangrijke beslissing voor de toekomst van Nibo Stone, zo bleek later. “Wij zijn de brandweer enorm dankbaar dat ze die beslissing onder die gevaarlijke omstandigheden hebben genomen.”
‘We letten op veiligheid voor personeel, maar ook de aanwezigheid van eventuele brandscheidende maatregelen’
Een veilige werkplek
Tineke Smedts had als hoofdofficier van dienst in die week piketdienst en werd korte tijd na het uitbreken van de brand opgepiept. “Dat gebeurt alleen als het goed mis is”, aldus Smedts. “Het was mijn taak om zo veel mogelijk brandweerlieden op de locatie te krijgen en op een juiste manier in te zetten. In totaal zijn dat ongeveer 125 tot 150 personen geweest.” Het waarschuwen en alarmeren van Ondernemend Venlo – en dus de direct betrokken ondernemers – is volgens haar een taak van de gemeente.
Controleren en adviseren
Frank Seuren, senior medewerker risicobeheersing bij Brandweer Limburg-Noord, had die dag geen dienst, maar kende de staat van de gebouwen op de Voltastraat zowel van binnen als van buiten. Seuren wist dat veel panden zich op de ondergrens van brandveiligheid begaven. “Maar als we die situatie hadden willen veranderen, was grotendeels slopen de enige optie geweest. Het is onze taak om te controleren en te adviseren. Hoe wordt een pand gebruikt? Daarover praten wij met ondernemers en verzekeraars. Het doel is om de risico’s zo laag mogelijk te houden. Dan letten we op veiligheid voor personeel, maar ook op de aanwezigheid van eventuele brandscheidende maatregelen. Een brand van dergelijke omvang is uniek, maar we hebben dankzij de aanwezige kennis wel erger kunnen voorkomen.”
‘Wij zijn erg geholpen met ondernemers die hun medewerkers beschikbaar stellen voor de vrijwillige brandweer’
Smedts knikt. “Dankzij de vooraf opgedane strategie hebben we een aantal bedrijven redelijk kunnen redden. Het gebruik van drones plus het superkanon met een arm van 32 meter waaruit 8000 liter water per minuut spuit waren een absolute meerwaarde.” Een geluk bij een ongeluk was het feit dat de rookwolken redelijk snel omhoog trokken en zich dus niet laag over de omgeving verspreidden. Seuren: “Deze rookwolken kunnen giftige stoffen bevatten en dan hadden we mogelijk ook een groter aantal ondernemers van het bedrijventerrein moeten waarschuwen.”
Leerpunten
Er is tijdens de brand hard gewerkt door de brandweercollega’s. Smedts: “Hoe vreemd het ook klinkt, de inzetstrategie verdient daarvoor het stempel succesvol.” Volgens haar zijn er echter ook punten om van te leren. “Denk aan de enorme hoeveelheid water die nodig was. Hoe kun je deze in de toekomst nog sneller zeker stellen? We hebben een deel uit een gebied bijna drie kilometer verderop moeten halen. Tevens blijft het creëren van een veilige werkplek voor onze mensen nog een aandachtspunt. Denk aan het weren van ramptoeristen die voor hinder kunnen zorgen, De praktijk leert dat het afzetten met een lintje niet altijd werkt. Maar ook het afsluiten van wegen, zodat brandweerslangen op juiste wijze inzetbaar zijn en beter beschermd, lekkage door aanrijden is een risico, iedere onderbreking zorgt voor vertraging. Ook het proces verzorging en logistiek kan intern nog beter gestructureerd worden, zodat de juiste middelen op het gewenste moment beschikbaar zijn. Wij zijn daar de hele avond, nacht en dag erna actief geweest.”
Meer contact met ondernemers
Bij de bouw van bedrijventerreinen die de afgelopen jaren zijn gerealiseerd wordt rekening gehouden met opgedane kennis en heeft de regelgeving ook niet stil gestaan. Zo staan panden in de regel veel verder uit elkaar en zijn de hele grote panden aan de binnenzijde regelmatig voorzien van sprinklerinstallaties en sterke brandwerende muren. Hierdoor ontstaan brandcompartimenten die een brand soms tot wel vier uur kunnen isoleren binnen een bepaalde ruimte. “Ook de training van de brandweermensen gaat mee met nieuwe technologische ontwikkelingen”, aldus Smedts. “Ze oefenen wekelijks. Het is van belang dat bedrijven met werknemers die aangesloten zijn bij de vrijwillige brandweer, zich flexibel opstellen als er brand is en hun medewerkers beschikbaar stellen waar mogelijk. We hebben deze groep echt hard nodig en wij zijn ze hier erg dankbaar voor. Zij vormen tachtig procent van ons totale korps.”
‘Deze brand heeft mij wakker geschud. Vooraf lette ik er eigenlijk alleen op of alles in ons pand goed geregeld was’
KVO
Seuren voegt daaraan toe: “En vergeet niet de energietransitie met het toenemend aantal zonnepanelen op daken en alles wat daarbij komt kijken. Ook daarover praten we met ondernemers. Hoe zijn ze geplaatst? Wat kunnen we doen dat de kans op brand zo klein mogelijk is? Dankzij de bijeenkomsten die ontstaan door het Keurmerk Veilig Ondernemen is er veel meer contact met ondernemers. Tijdens deze meetings presenteert de brandweer data en ervaringen die voor meer bewustzijn zorgen. Ondernemers realiseren zich steeds meer wat een goede voorbereiding en het treffen van de juiste maatregelen voor hen kan betekenen.”
Zoals Van Nieuwenborg al aangaf, heeft hij veel geleerd van de brand van 6 mei 2023. “Decennialang hebben zich op de Voltastraat bedrijven gevestigd. Ze kwamen en gingen. Niemand stond stil bij wat kon gebeuren. Nu zijn veel ondernemers daar wel mee bezig. We zijn pas sinds een paar maanden met een nieuw pand in Swalmen gevestigd, maar ik heb in die periode vaker met deskundigen om tafel gezeten dan ik ooit eerder heb gedaan.”
Vanaf 1 januari 2026 werkt de brandweer bij bedrijven niet meer met sleutelkluizen
Vanaf 1 januari 2026 zal de brandweer geen gebruik meer maken van de generaalsleutel, waarmee de brandweer toetreding heeft tot sleutelkluizen bij bedrijven. Deze zorgt voor toegang van een brandweeringang en is dus in het beheer van de brandweer. Van die verantwoording willen ze af. “Wij zijn al langer met ondernemers in overleg over de uitfasering en begeleiden de ondernemer op zoek naar passende alternatieven”, aldus Frank Seuren, senior medewerker risicobeheersing bij Brandweer Limburg Noord. “Als wij de sleutel verliezen, kan in feite iedereen naar binnen. Dat gaat nu veranderen. Er zijn tegenwoordig voldoende digitale technieken die de sleutel op een veilige manier kunnen vervangen.”
Voortaan zal het beheer, onderhoud en het testen van de nieuwe systemen in handen zijn van pandeigenaren of de gebruiker. Bij calamiteiten kunnen zij de brandweeringang openen. Het automatisch openen door brandmeldinstallaties is eveneens een optie. Dit moet wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. De brandweer gaat graag met ondernemers in gesprek over deze nieuwe situatie. Vragen hierover kunnen gesteld worden via risicobeheersing@vrln.nl
brandweer.nl/limburg-noord • nibostone.nl
Tekst: Rob Buchholz • Fotografie: Bram Becks
