Een handboek voor de verduurzaming van bedrijventerreinen in alle soorten en maten. Daartoe heeft een samenwerking tussen Stichting Duurzame Bedrijventerreinen en HAS Hogeschool geleid. Ondernemers Ron van Loenen en Jeroen Stevens zijn enthousiast over de methodiek en gebruiken het handboek bij het maken van plannen om Businesspark Noorderpoort recreatief en tegelijkertijd klimaatneutraal in te richten.
Businesspark Noorderpoort bestaat voornamelijk uit hoge kantoorpanden en parkeerplaatsen. Een groot grasveld vormt het middelpunt. Door de steeds warmere en drogere zomers kleuren de grassprieten binnenkort weer geel. Insecten zijn er dan nauwelijks te vinden. Dit geeft niet alleen een droevige aanblik, door langere periodes van droogte kan de grond inklinken, hetgeen weer tot gevolg heeft dat de bodem geen druppel water opneemt.
Uitdagingen
Bedrijventerreinen beschikken over unieke kenmerken, zo ook de twintig bedrijventerreinen van Ondernemend Venlo. Elke locatie heeft een eigen inrichting, bebouwing en uitstraling. En daarmee ook uitdagingen op het gebied van verduurzaming. ‘Juist daarom hebben we een handboek ontwikkeld dat toepasbaar is op bedrijventerreinen in het algemeen’, zegt Joris Roelofs, een van de drie inmiddels oud-studenten Management van de Leefomgeving van HAS Hogeschool die vorig jaar het handboek met de titel ‘Zo maak je een bedrijventerrein klimaatneutraal’ presenteerden als indrukwekkend eindresultaat van een afstudeeronderzoek.
Het handboek bestaat uit een algemeen toepasbaar stappenplan en vier uitgewerkte voorbeelden. Een van de pilots in het handboek is Businesspark Noorderpoort. ‘Aan de hand van de methodiek hebben we de kansen en uitdagingen in kaart gebracht’, zegt oud-student Aniek Stubenitskij. ‘Hier is met name hittestress een uitdaging. Klimaatadaptieve maatregelen realiseer je het snelste door stenen te vervangen voor groen. Gelukkig beschikt Noorderpoort over een centraal grasveld. De grote oppervlakte in combinatie met de ligging biedt veel mogelijkheden.’
Waar Stubenitskij (samen met oud-student Gerlinda Floor) vooral heeft gekeken naar het ontwerpgedeelte, onderzocht Roelofs de technische haalbaarheid van het ontwerp. Zo hebben ze voor Businesspark Noorderpoort een compleet plan uitgewerkt, van probleemstelling tot oplossingen en concrete voorstellen. Stubenitskij: ‘Het grasveld kan uitstekend worden getransformeerd tot een park waar medewerkers van de omliggende bedrijven kunnen verblijven. Ze kunnen er wandelen en bij goed weer zelfs lunchen en vergaderen. Een park met verschillende bomen en planten geeft het middenterrein niet alleen recreatieve waarde, het zorgt ook voor opname van CO2, biedt verkoeling op warme dagen en zorgt voor waterberging bij zware regenval.’
Aan de slag
Ron van Loenen van Makelaarskantoor Cabooter & Van Loenen en Jeroen Stevens, directeur bij Cabooter Facility, zijn als respectievelijk voorzitter en bestuurslid van Stichting Noorderpoort enthousiast over de bevindingen van de studenten. ‘Twee jaar geleden ontstond het idee het middenterrein aan te pakken toen we van andere ondernemers opmerkingen kregen. We zijn gaan kijken wat de mogelijkheden zijn. Tijdens dat proces vroeg Jacko D’Agnolo, projectleider Stichting Duurzame Bedrijventerreinen, of we een pas op de plaats wilden maken zodat studenten van HAS Hogeschool het terrein grondig konden onderzoeken.’
‘NLW Groep schaalt mee op en af, afhankelijk van het aanbod’
Van Loenen vult aan: ‘We zijn dankbaar dat er met een frisse blik van jonge professionals naar de omgeving is gekeken. De jongere generatie is veel meer bezig met klimaat en duurzaamheid, dat zie je direct terug in het resultaat. Het handboek neemt je bij de hand, het is een stappenplan dat voor iedereen uitvoerbaar is. Daarbij is het heel toegankelijk en gemakkelijk te lezen, met duidelijke illustraties. Bovendien is het technische gedeelte toegelicht. Daarom zien we het niet als zomaar een onderzoek, maar gebruiken we dit als leidraad bij het maken van onze plannen.’
In opdracht van Stichting Businesspark Noorderpoort is een tuinarchitect bezig met het maken van een ontwerp. Stevens: ‘Dit handboek is echt een aanjager geweest. Ik heb het ook naar de tuinarchitect gestuurd en dit wordt nu als leidraad gebruikt bij het uitwerken van de plannen. We geven er dus concrete opvolging aan. Uiteindelijk komt er een plan met een kostenplaatje.’
Of de herinrichting met klimaatadaptieve maatregelen daadwerkelijk gaat plaatsvinden, is afhankelijk van de kosten, subsidiemogelijkheden en het enthousiasme van de ondernemers op het terrein. Stevens: ‘Businesspark Noorderpoort is anders dan andere bedrijventerreinen, omdat alles privégrond is. We doen het beheer en onderhoud helemaal zelf, de gemeente komt hier niet. Dus als het gewaaid heeft en er liggen takken op de weg, moeten we die zelf opruimen. Elke pandeigenaar is eigenaar van een mandelig stukje weg en groen en betaalt een jaarlijkse bijdrage voor beheer en onderhoud. Als straks het ontwerp voor de herinrichting klaar is, gaan we uitgebreid in gesprek met de ondernemers. In het geval dat er voldoende animo is, gaan we ermee aan de slag.’
Handboek
Stichting Duurzame Bedrijventerreinen (het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europe Unie en provincie Limburg hebben subsidie verleend) heeft bewust toenadering gezocht met HAS Hogeschool. Samenwerking met onderwijsinstellingen vormt namelijk de sleutel tot succes. De verduurzaming van de bedrijventerreinen bestaat uit twee pijlers. De eerste is energietransitie, dat wil zeggen de omslag van fossiele brandstoffen naar collectieve en duurzame energieopwekking en -uitwisseling. Daarnaast zullen bedrijventerreinen worden aangepast aan de klimaatverandering door hemelwater zoveel mogelijk te infiltreren en door een groene inrichting van het buitengebied.
Zoals gezegd, alle bedrijventerreinen hebben eigen uitdagingen. Roelofs: ‘Een ander voorbeeld dat we hebben uitgewerkt is Businesspark Spikweien in Lomm. Dat is heel anders dan Noorderpoort. Het stamt uit de jaren zestig, is veel meer versteend en beschikt over minder ruimte voor vergroening. Daar hebben we echt moeten zoeken naar plekken waar we steen voor groen konden inwisselen.’
Het gaat erom dat er altijd mogelijkheden zijn, benadrukt Stubenitskij. ‘Dat laten we zien met dit handboek. Door de stappen te volgen, kom je via maatregelen tot een plan. Mochten de plannen met Businesspark Noorderpoort doorgaan, zijn we in ieder geval aanwezig bij de opening.’
