De omzet van foodservicebedrijven steeg in 2018 met 5,5% tot een recordomzet van meer dan € 20 miljard. Binnen dat hoofdkanaal voor de buitenshuisconsumptie steeg de bezorgomzet met 13,4% naar € 1,7 miljard. De bezorging vanuit Foodretail steeg nog harder: met 29% naar ruim € 1,4 miljard.
Binnen Foodretail zijn het vooral de gemakswinkels die stijgen (met 8%). De rest van de supermarkten en speciaalzaken blijft fors achter bij de stijging in de Horeca (6,5% gemiddeld). Dat maakt het FoodService Instituut Nederland bekend op haar congres op de Horecava.
De consument besteedt duidelijk steeds meer buitenshuis. “De volle terrassen van 2018 waren illustratief voor de groeiende lifestyle in voedings- en genotmiddelen, met name bij de jongere generaties. En als de consument toch thuis eet, dan kiest hij steeds vaker voor gemak en luxe.”, aldus FSIN-directeur Jan-Willem Grievink. De consument laat zowel zijn boodschappen (stijging 29%), als maaltijden (stijging 13,4%) vaker thuisbezorgen. Het klassieke supermarktmodel van weekboodschappen komt onder druk te staan.
De groeiveroorzakers
Het feit dat de gemiddelde consument bereid is om meer geld uit te geven voor zijn voedings- en genotmiddelen heeft – los van prijsstijgingen – te maken met zeven verschillende factoren.
We leven vaker als een eenpersoonshuishouden. Ook gezinsleden die wel in een meervoudig huishouden thuishoren, leven toch 3 dagen per week alsof ze een eenpersoonshuishouden zijn. We gaan vaker naar een winkel om snel iets gemakkelijks te halen. We kopen meer luxeartikelen, ook voor thuis. De consument gebruikt ‘food’ voor zijn levensstijl. Hij komt graag op plekken waar iets te beleven valt en hij eet vaker buitenshuis in plaats van zelf te koken. Er is veel meer aanbod in horeca, waarmee de consument op ideeën gebracht wordt. We gaan vaker graag buiten en verblijven op terrassen. We consumeren vaker ‘iets tussendoor’.
Te veel horeca
Het aantal locaties waar een vorm van horeca wordt toegepast, is de afgelopen jaren fors gestegen. Vooral in de grote steden is er sprake van exponentiële groei. In Utrecht en Amsterdam is het aantal vestigingspunten sinds 2012 met meer dan 30% gegroeid blijkt uit cijfers van Datlinq. Er zijn dus te veel tafels en stoelen voor het aantal inwoners. Daar komt bij dat het aantal terrassen is uitgebreid en dat het terrasseizoen wordt verlengd door overkappingen en heaters. Dat maakt dat de omzet en winstgevendheid per vestiging bij de gemiddelde horecaondernemer toch nog onder druk staat. Horecaconcepten die het goed blijven doen zijn multifunctioneel en hebben formule-achtige kenmerken. “Formules doen het in de hele foodsector goed. Concepten met een strakke kostenstructuur, veel selfservice en hoge productiviteit blijven groeien. Dat leidt tot een nieuw segment in de markt: discount dining – goede kwaliteit voor een lage prijs”, aldus Grievink.
Superant als opvolger van de supermarkt
Het FSIN verwacht in de komende jaren een doorbraak van het fenomeen ‘superants’. Dat is een kruising tussen de functies van supermarkt en restaurant. “In andere Angelsaksische landen zijn ‘grocerants’ (zoals ze daar heten) al veel verder ontwikkeld”, aldus Grievink. De topman van Albert Heijn kondigde eind vorig jaar aan dat horeca te willen toevoegen aan de supermarkt. Speciaalzaken blijven het moeilijk houden. Alleen de echte specialist zal groeien en bestaansrecht houden.
Online blijft groeien
De omzet van bezorgconcepten gaat de komende jaren verder groeien. Niet alleen door de bezorgplatforms als thuisbezorgd.nl, maar ook foodretailers gaan maaltijden verkopen en thuis (en op kantoren) bezorgen. Daarom zullen zowel Foodservice als Foodretail hun bezorgdiensten blijven ontwikkelen. De rol van online wordt niet alleen groter door bezorgen, ook in de winkels en restaurants krijgt het mobiel bestellen steeds meer voet aan de grond in navolging van de succesvolle ‘kiosk-zuilen’ van McDonalds en de bijbehorende ‘table-service’.
Vooruitzichten in food blijven goed
De verhoging van het lage btw-tarief naar 9% zou in theorie alleen al in 2019 een omzetverhoging van € 1,4 miljard veroorzaken. Rekening houdend met alle andere factoren verwachten we dat de totaalomzet in voedings- en genotmiddelen dit jaar met 4,5% gaat groeien. De buitenshuisconsumptie zal naar verwachting ruim 6% groeien. Dat komt niet alleen door de prijsstijgingen, maar vooral ook omdat we steeds meer buitenshuis gaan leven. Het aantal terrassen zal blijven groeien en het aantal evenementen waar ‘food’ een belangrijke component is, blijft ook stijgen.
