De internationaal gerenommeerde kunstenaar Job Smeets, afkomstig uit Weert, heeft de de NEG-jaarorde ontworpen ter gelegenheid van de verkiezing van Weert tot Närrische Kulturstadt van Europa in 2025. Dit prestigieuze ereteken, kosteloos door Smeets ontworpen, weerspiegelt zowel de historie als de rijke carnavalsgeschiedenis van de stad als de Europese dimensie van dit volksfeest.
Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Weert werd door burgemeester Vlecken en NEG-president Petra Müller het eerste exemplaar uitgereikt aan kunstenaar Job Smeets. SLV-president Bart Maes lichtte de Weerter historie achter de jaarorde toe.
Symboliek in het ontwerp
Het ontwerp van de jaarorde zit vol diepgaande symboliek. Het ereteken heeft de vorm van een omgekeerd katholiek kruis, wat verwijst naar carnaval als de omgekeerde wereld: de burgemeester wordt burger en de burger wordt prins. De nar wordt pastoor, de pastoor wordt nar. Daarnaast heeft het betrekking op de Rogstaekerslegende; het verdrijven van de duivel (rog) door de pastoor, dit wordt al sinds 1620 zo uitgebeeld.
In het hart van het kruis bevindt zich een Weerter vlaaitje, een knipoog naar de stadssymboliek en een ode aan Antje van de Statie, die dit streekproduct nationaal bekend maakte. Het vlaaitje kan bovendien als los speldje gedragen worden. De orde hangt aan een rog, een verwijzing naar de bekende Rogstaekerslegende en Stadsvastelaovendjvereîniging De Rogstaekers, die in 2025 hun 9×11-jarig jubileum vieren.
Ook de Europese dimensie van carnaval wordt in het ontwerp onderstreept. De vlaggen van de tien landen die deel uitmaken van de Närrische Europäische Gemeinschaft (NEG) zijn in de orde verwerkt. Het onderscheidingsteken bevat daarnaast elementen uit het historische gemeentewapen van Weert, zoals de kepertjes (wolambacht), de hoorntjes van de graven van Horne en een kroon die prinsen en vorsten symboliseert. De blauwe en witte kleuren van Weert zijn prominente accenten, net als het logo van de NEG.
Exclusief ereteken voor vrijwilligers
NEG-president Petra Müller benadrukt dat dit de eerste keer is dat een internationaal gerespecteerd kunstenaar de jaarorde heeft ontworpen. “Het resultaat is een eerbetoon aan carnaval als dynamisch immaterieel erfgoed en aan Weert als stad,” aldus Müller. De jaarorde is niet te koop en wordt uitsluitend uitgereikt aan carnavalisten die zich vrijwillig inzetten om deze traditie levend te houden.
De oplage van de jaarorde is beperkt tot slechts 300 stuks, een exclusiviteit die volgens Müller de waarde van deze onderscheiding verder onderstreept. De NEG, die actief is in tien landen en meer dan 8,2 miljoen leden vertegenwoordigt, bevordert grensoverschrijdende samenwerking en documenteert carnavaleske tradities om deze als dynamisch erfgoed te bewaren.
Weert als carnavalshoofdstad van Europa
Weert is de eerste stad in Nederland die wordt uitgeroepen tot Närrische Kulturstadt van Europa. Dit predicaat onderstreept de bijzondere betekenis van carnaval voor de stad, een traditie die al eeuwenlang wordt gevierd. Documenten uit 1661 tonen aan dat maskeradefeesten destijds zelfs gereguleerd werden door de stadsbestuurders. In 1926 werd Stadsvastelaovendjvereîniging De Rogstaekers opgericht en in 1927 werd de eerste stadsprins uitgeroepen.
Met de NEG-jaarorde van Job Smeets als pronkstuk staat Weert in 2025 internationaal in de schijnwerpers als bruisende carnavalshoofdstad van Europa.
